Συμμετέχει όντως το Ίντερνετ στην κλιματική αλλαγή?

Είναι της μόδας να μετράμε το "οικολογικό αποτύπωμα" οποιασδήποτε ανθρώπινης δραστηριότητας: όχι στο βοδινό, όχι στο ταξίδι με αεροπλάνο, όχι στο μάνγκο που έφτασε από τη Βραζιλία. Όσο και αν αυτές οι ανάλυσεις δεν στερούνται βάσης, υποκρύπτουν, ίσως και ηθελημένα, την αυτονόητη αλήθεια: για την υπερθέρμανση του πλανήτη φταίει ο δυτικός υπερκατανωτικός τρόπος ζωής και η κυριαρχία του αυτοκινήτου.

Ένας από τους τομείς που σιγά σιγά πάει να ενοχοποιηθεί είναι και το Ίντερνετ. Πρέπει να νιώθουμε ένοχοι κάθε φορά που "γκουγκλάρουμε" κάτι ή κάνουμε "like" τη φωτογραφία του πρώην συμμαθητή μας από τις καλοκαιρινές του διακοπές? Εδώ μπορείτε να δείτε μια ανάλυση που παρουσιάζει με "ουδέτερο" και εποπτικό τρόπο το πόσο συμμετέχει το ίντερνετ στην κλιματική αλλαγή. Το δικό μου συμπέρασμα: μάλλον πρέπει να goοglαρουμε άφοβα και να πάρουμε το ποδήλατο στη δουλειά (ε όχι και να δουλεύουμε από το σπίτι κάθε μέρα!!).

Eργαστήριο χώματος στην Οικογιορτή (Πάρκο Τρίτση)

Τρείς ομάδες: το Σαλιγγάρι, η Αρχιτεκτονική χωρίς Σύνορα και οι Μηχανικοί της Γης.

Τρείς τεχνικές: το Cob, το pise (ή rammed earth ή tapial ή κοπανητό χώμα) και οι πλινθοι (πλιθιά).

Τρεις κατασκευές (μία για κάθε τεχνική): ένας ξυλόφουρνος, ένα παγκάκι και ένας μικρός τοιχίσκος.

Τρεις ημέρες (το πρώτο παρασκευο-σαββατο-κύριακο) του Οκτώβρη, στο πάρκο τρίτση, στην οικογιορτή.

Σαν μέλος των μηχανικών της Γης πήρα μέρος στο εργαστήριο αυτό και με καθυστέρηση παρουσιάζω κάποιες φωτογραφίες.

Παγκάκι (pise)

Την πρώτη μέρα τελείωσε η θεμελίωση (πέτρα με κονίαμα μείγμα με βάση τον ασβέστη και το κουρασάνι)

Tη δεύτερη μέρα άρχισε το κοπάνημα. Στρώσεις χώματος των 10εκ. που μετά το κοπάνημα έφταναν τα 5 εκ.

Στο τέλος του τριημέρου, το ξεκαλούπωμα μας αποζημιώνει και φανερώνει μια μικρή αστοχία στη γωνία

Την επόμενη βδομάδα επιστροφή για να μπουν τα ξύλα που προστατεύουν από τη βροχή και επιτρέπουν στον επισκέπτη να καθήσει. Πόσο θα αντέξει? Άγνωστο, προσεχώς μετά το χειμώνα θα φανεί και θα φωτογραφηθεί ξανά.

Ξυλόφουρνος - pise

Πλιθιά

(φώτο Κ. Καταβούτας)

Παιδικός σταθμός κτισμένος με χώμα

Η δόμηση με χώμα συχνά αντιμετωπίζεται σαν κάτι που έχει θέση στις διηγήσεις των παππούδων ή στην καλύτερη σε μία γενικότερη προσπάθεια επιστροφής "στα χωριά" (άραγε μπορούμε και θέλουμε όντως κάτι τέτοιο;). Αντίθετα πολλά παραδείγματα στην Ευρώπη, μας δείχνουν ότι η οικολογική δόμηση και συγκεκριμένα αυτή με υλικό το χώμα, έχει θέση και στα κέντρα των πόλεων.

Εκεί στα περίχωρα της Βαρκελόνης, εγκαινιάστηκε ένας παιδικός σταθμός κατασκευασμένος από χώμα, συγκεκριμένα από ωμόπλινθους και τοίχους από κοπανητό χώμα (γνωστό και ως rammed earth ή tapial). Mάλιστα οι πλίνθοι αποτελούν και το φέροντα οργανισμό του κτιρίου και δεν χρησιμεύουν απλά για πλήρωση (βέβαια εκεί δεν έχουν σεισμούς). Για θερμομόνωση χρησιμοποίηθηκε φελλός, η στέγη είναι καλυμμένη με χώμα και οι θόλοι με επαναχρησιμοποιημένα πλακάκια (με την παραδοσιακή τεχνική trencadis).

Περισσότερα εδώ και πιο πολλές φώτο εδώ.

Εγκαταλελειμένοι σιδηροδρομικοί σταθμοί στην Πελοπόννησο

Η δημιουργία του σιδηροδρομικού δικτύου στην Πελοπόννησσο ήταν από τα πρώτα σημαντικά έργα του νέου τότε ελληνικού κράτους. Ένωσε τα χωριά μεταξύ τους, πολύ πριν φτάσει ο "αμαξιτός" δρόμος και έδωσε ώθηση στην υποτυπώδη βιομηχανία και στο εμπόριο της εποχής. Οι σιδηροδρομικοί δε σταθμοί είναι κυρηγμένοι σαν νεώτερα μνημεία στο σύνολο τους. Αποτελούν ένα από τα πρώτα δείγματα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Το κομμάτι του δικτύου Τρίπολη-Καλαμάτα παραμένει ανενεργό πάνω από 10 χρόνια, παρά την πρόσφατη ανακαίνιση της επιδομής του. Οι σιδηροδρομικοί σταθμοί παραμένουν έρημοι ή στην καλύτερη έχουν γίνει αυτοσχέδια καφενεία. Ακόμα και αν καταλήξουμε ότι η επαναλειτουργεία της γραμμής δεν είναι βιώσιμη με τα σημερινά δεδομένα (είναι άραγε βέβαιο αυτό;), οι λιτοί σταθμοί βρίσκονται εκεί αναζητώντας μία νέα χρήση, που να μπορεί να δώσει μια κάποια ζωντάνια στους έρημους αυτούς οικισμούς. (οι φώτο τραβήχτηκαν από εμένα τον Οκτώβριου του 2010)

Υπόσκαφα σπίτια στην Ισπανία (μέρος 2)

Στο Guadix της Ανδαλουσίας βρίσκεται η μεγαλύτερη συνοικία υπόσκαφων σπιτιών στην Ευρώπη. Περισσότερα γι' αυτά εδώ.

Το Μadridejos βρίσκεται αρκετά βορειότερα, στην επαρχία Castilla-La Mancha κοντά στο Τολέδο. Εδώ τα υπόσκαφα σπίτια ήταν εξ' ολοκλήρου θαμένα στο έδαφος, δεν είχαν ούτε μία όψη που να βλέπει στο δρόμο. Το γιατί υπήρχε στο συγκεκριμένο χωριό να χτίζουν με αυτό τον τρόπο παραμένει άγνωστο, αφού κάτι ανάλογο δεν συναντάται στη γύρω περιοχή. Παλιότερα πάνω από το μισό χωριό ήταν χτισμένο έτσι. Πρίν ένα ζευγάρι παντρευτεί κάθε Σαββατοκύριακο το αφιέρωνε στο "σκάψιμο" του μελλοντικού του σπιτικού. Τα σπίτια ήταν πιο φτωχικά από το Guadix, και σήμερα ελάχιστα κατοικούν σε τέτοια σπίτια αφού υπήρχαν προβλήματα υγρασίας και απορροής των ομβρίων.

Το χωριό το επισκέφτηκα το 2005, αλλά ένα format του σκληρού κατέστρεψε όλο το φωτογραφικό υλικό . Βρήκα όμως στο δίκτυο δύο ηλεκτρονικά άλμπουμ με φωτογραφίες με υπόσκαφα σπίτια, από έναν τοπικό φωτογράφο. Ενδιαφέροντα αν και λίγο φλύαρα. Εδώ και εδώ

Ποδηλάτες Vs Tυφλοί

Χρήσιμοι οι ποδηλατόδρομοι σίγουρα. Ωστόσο βλέποντας έναν από αυτούς να διασχίζει το διάδρομο τον τυφλών, απορεί κανείς με το πώς σχεδιάζονται και υλοποιούνται κάποιοι από αυτούς. (φώτο Κ. Καταβούτας)

Σπίτια από άχυρο στη blogοσφαιρα

Τα σπίτια από άχυρο είναι η νέα "τάση" στην οικολογική δόμηση και όχι άδικα. Κτίζονται γρήγορα και εύκολα, είναι φτηνά, προσφέρουν εξαιρετική μόνωση και μπορούν να συνδυαστούν με ξύλινο φορέα για να προσφέρουν αντοχή στο σεισμό.

Δύο λοιπόν blog που περιγράφουν την κατασκευή σπιτιών από άχυρο σε Ελλάδα και Ισπανία:

το http://www.elpozodelavid.blogspot.com/ και το http://axirospito.blogspot.com/

Τοίχοι από άχυρο, ηλικίας 200 ετών.

Από το blog http://bioconstruccion.blogspot.com φωτογραφίες εσωτερικών τοίχων από άχυρο κριθαριού στη βόρεια Ισπανία. Το κτήριο είναι 200 ετών και η ανακαίνιση αποκάλυψε αυτό το παραδοσιακό σύστημα δόμησης. Σαν επίχρισμα είχε χρησιμοποιηθεί χώμα και αργότερα ασβέστης.

Eργαστήριο δόμησης με χώμα

Το Σάββατο και την Κυριακή 1-2 Οκτωβρίου, μετά τις 11 π.μ. στα πλαίσια της Οικογιορτής διοργανώνεται εργαστήριο γνωριμίας με το χώμα σαν υλικό, από το "Σαλιγκάρι", τους "Μηχανικούς της Γης" και την "Αρχιτεκτονική χωρίς σύνορα". Συγκεκριμένα θα παρουσιαστεί η δόμηση με πλιθιά- adobe, καλουπωτό χώμα-rammed earth και θα κατασκευαστεί και ένας φορητός ξυλόφουρνος με τη μέθοδο με τη μέθοδο cob. Για το πρόγραμμα στο www.oikogiorti.gr

Πλιθιά στα Τρίκαλα (μέρος 2): μία μαρτυρία

Είχαμε παρουσιάσει φωτογραφίες από πλινθόκτιστα στα Τρίκαλα και μία αδρή περιγραφή του τρόπου κατασκευής τους. Για να διαβάσετε το άρθρο εδώ.

Ψάχνοντας στο δίκτυο βρήκαμε αυτές τις φωτογραφίες από το blog www.tovaltino.blogspot.com του Δ. Τσιγάρα. Απεικονίζουν σκηνές από την κατασκευή πλίνθων.

Στο ίδιο άρθρο και μία μαρτυρία τουΝίκου Απόχα που κατασκεύαζε πλιθιά παλιότερα. Για να το διαβάσετε εδώ.

Πλινθόκτιστα στη Φλώρινα

Το κτίσιμο με χώμα ήταν διαδεδομένο στη Φλώρινα και στις γύρω περιοχές, είτε με τη μορφή πλίνθων, είτε σε συνδυασμό με ξύλο ή καλάμια (μπαγδατί). Πολλές φορές το ισόγειο ήταν φτιαγμένο από πέτρα και ο πρώτος όροφος με πλιθιά. Ο τρόπος δόμησης αυτός αποκαλύπτεται στα παλιά ή ετοιμόροπα σπίτια των Πρεσπών και της Φλώρινας που ακολουθούν (φώτο Κ. Καταβούτας):

Kτήριο Eastgate στη Ζιμπάμπουε. Μία εφαρμογή βιομίμησης.

Η βιομίμηση (biomimicry) είναι ο κλάδος της επιστήμης, που αναζητάει λύσεις σε προβλήματα σχεδιασμού και τεχνικής, βασιζόμενος σε παρατηρήσεις από τη φύση. Περισσότερα εδώ.

Η πιο γνωστή (και η μοναδική που γνωρίζω εγώ τουλάχιστον) εφαρμογή της στον κτηριακό τομέα είναι το εμπορικό κέντρο Eastgate στη Χαράρε της Ζιμπάμπουε. Ο σχεδιασμός βασίστηκε στον τρόπο που κατασκευάζουν τις φωλιές τους οι τερμίτες. Έχουν ύψος μέχρι 1 μέτρο και διατηρούν σταθερή τη θερμοκρασία όλο το χρόνο, ανοίγοντας και κλείνοντας συνεχώς αγωγούς πλευρικά που οδηγούν σε ένα μεγάλο κατακόρυφο αγωγό που βοηθάει στο φυσικό αερισμό. Το ρόλο αυτό στο κτήριο παίζει ένα μεγάλο αίθριο, ενώ ο άερας μπαίνει από το ισόγειο, ψύχεται ή θερμαίνεται από τη μάζα του μπετόν, ανεβαίνει κατακόρυφα με βοήθεια ανεμιστήρων στο πρώτο επίπεδο και κατανέμεται μέσα στο κτήριο με αεραγωγούς. Με τον τρόπο αυτό στο κτήριο δεν χρειάζεται μηχανική θέρμανση ή ψύξη και η ενέργεια που καταναλώνει είναι το 10% ενός συμβατικού κτηρίου.