To ΒedZed είναι ίσως η πιο γνωστή οικολογική συνοικία της Ευρώπης, την οποία επισκέφτηκα πριν δύο μήνες. Να λοιπόν τι είδα εκεί μαζί με κάποια πράγματα που διάβασα για το έργο αυτό.
Αυτό που ξεχωρίζει το BedZed από ανάλογες προσπάθειες, είναι το ότι εκτός από το να εφαρμόζει τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού και να βελτιώνει την ενεργειακή απόδοση του κτηρίου, προσπαθεί να μειώσει το γενικότερο περιβαλλοντικό του αποτύπωμα του έργου, αλλά και του τρόπου ζωής αυτών που κατοικούν στη συνοικία αυτή. Αυτό επιχείρησε να το κάνει επαναχρησιμοποιώντας οικοδομικά υλικά από παλιότερα έργα και προσπαθώντας να προωθήσει έναν τρόπο ζωής χαμηλών εκπομπών CO2 (μέσω της χρήσης ποδηλάτου, των μεικτών χρήσεων γης, της καλλιέργειας λαχανικών στις αυλές κλπ).
Στόχος της BioRegional, της εταιρείας που ανέλαβε το σχεδιασμό είναι το OnePlanetLiving, το να δημιουργήσει σπίτια και πόλεις, οι κάτοικοι των οποίων να χρησιμοποιούν τόσες φυσικές πηγές, όσες απαιτούν οι αρχές τις αειφορίας.
Βιοκλιματικός-ενεργειακός σχεδιασμός
Τα κτήρια είναι κτισμένα κατά μήκος ενός άξονα ανατολής- δύσης. Στη νότια όψη υπάρχει ένα θερμοκήπιο που θερμαίνει το σαλόνι και το κυρίως υπνοδωμάτιο . Στη βόρεια όψη τα ανοίγματα είναι ελάχιστα και εκεί βρίσκονται τα γραφεία ( στη συνοικία συνυπάρχουν η χρήση της κατοικίας και των γραφείων). Οι εξωτερικοί τοίχοι έχουν 30 εκ πετροβάμβακα για θερμομόνωση, ενώ τα υαλοστάσια είναι διπλά στη νότια όψη και τριπλά στις υπόλοιπες, με αργό στο ενδιάμεσο και low-e. Επιλέχτηκαν υλικά με μεγάλη θερμοχωρητικότητα, έτσι ώστε το κτήριο να έχει μεγάλη θερμική αδράνεια και να αποδίδει με καθυστέρηση τη θερμότητα που προσλαμβάνει. Δόθηκε έμφαση στο να αποφευχθούν θερμογέφυρες, γιατί επηρεάζουν δυσανάλογα πολύ τα πολύ καλά μονωμένα σπίτια δημιουργώντας φαινόμενα συμπύκνωσης. Αποτέλεσμα αυτών είναι τα σπίτια να ζεσταίνονται με τα ηλιακά κέρδη και τα κέρδη από τη θερμότητα που εκπέμπουν οι κάτοικοι και οι ηλεκτρικές συσκευές και μικρό ποσοστό των κατοίκων να χρησιμοποιεί ηλεκτρική θέρμανση κάποιες κρύες νύκτες τους χειμώνα.
Οι βόρειες όψεις είναι σημαντικά μικρότερες για να μειώνονται οι θερμικές απώλειες
Η είσοδος στο σπίτι γίνεται μέσω του θερμοκηπίου
Το παράθυρο του καθιστικού επικοινωνεί με το θερμοκήπιο
Η κουζίνα που είναι "τυφλή" φωτίζεται μέσω ενός φωταγωγού από το βόρειο άνοιγμα
Το βόρειο άνοιγμα έχει χειροκίνητο σύστημα που διευκολύνει το διαμπερή αερισμό
Ανατολικός τοίχος μεγάλου πάχους και με μικρά ανοίγματαΕπιλογή υλικών κατασκευής
Στόχος του έργου ήταν το να διερευνήσει το κατά πόσο ήταν τεχνικά και οικονομικά εφικτό να βρεθούν υλικά κατασκευής με μικρό οικολογικό αποτύπωμα κυρίως υλικά από κατεδαφίσεις παλιότερων κτηρίων και υλικά που κατασκευάζονται σε μια ακτίνα 50χλμ από το έργο. Σε κάποιες περιπτώσεις ήταν εφικτό να χρησιμοποιηθούν επανακτημένα υλικά (δομικός χάλυβας, σκύρα για το υπόστρωμα των δρόμων, εσωτερικές πόρτες έστω και μέσω ενός πολύπλοκου συστήματος), σε κάποιες άλλες όχι (πλάκες πεζοδρομίων, ξύλο για εξωτερική επένδυση). Το συμπέρασμα ήταν ότι θα ήταν πιο εύκολο να επιτευχθεί κάτι τέτοια αν αυξανόταν η ζήτηση για τέτοια υλικά, γεγονός που θα έκανε βιώσιμη τη δημιουργία επιχειρήσεων που να συλλέγουν και να διανέμουν οικοδομικά υλικά για επανάχρηση.
Για όποια υλικά δεν υπήρχε η δυνατότητα επανάχρησης, επιλέχθηκαν τοπικά υλικά(52% των υλικών κατασκευάστηκαν σε μια ακτίνα 50χλμ) και με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα (ξύλο και όχι PVC για κουφώματα, πιστοποιημένη ξυλεία FSC).
Mείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος
Στα αρχικά σχέδια υπήρχε ένα σύστημα βιολογικού καθαρισμού καθώς και ένα σύστημα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και ζεστού νερού χρήσης με καύσιμο βιομάζα από τοπικές φυτείες ξύλου. Κάτω από τα δάπεδα των σπιτιών υπάρχουν δεξαμενές συλλογής βρόχινου νερού, ενώ υπάρχει και μηχανικό σύστημα αερισμού με εναλλάκτη θερμότητας (η απόληξη του είναι αυτές οι πολύχρωμες καμινάδες).
Έμφαση δόθηκε στη μείωση του αποτυπώματος των κατοίκων μέσω δράσεων που επηρεάζουν την καθημερινή τους ζωή. Δημιουργήθηκαν γραφεία, καταστήματα, ένα μπαρ, χώροι συνεύρεσης και μία πλατεία με σκοπό τη μείωση των καθημερινών μετακινήσεων των κατοίκων, φυτεύτηκαν χώροι ώστε να καλλιεργούν τα δικά τους κηπευτικά, δημιουργήθηκε σύστημα ενοικίασης αυτοκινήτων με την ώρα, ενώ μέσα στη συνοικία δεν υπάρχουν θέσεις στάθμευσης, σε αντίθεση με τα ποδήλατα για τα οποία υπήρξε μέριμνα. Στόχος η μείωση του αποτυπώματος που δημιουργείται από τις μετακινήσεις για εργασία, ψώνια και αναψυχή.
Οι δρόμοι της συνοικίας απευθύνονται στους πεζούς και τα ποδήλατα και όχι στα ΙΧ
Στα νότια θερμοκήπια είναι ενσωματωμένα και φωτοβολταικά
Αερογέφυρες βοηθούν την επικοινωνία των κατοίκων, ενώ οι στέγες φυτεύονται με βλάστηση και κηπευτικά. Διακρίνονται και οι καμινάδες του μηχανικού εξαερισμούΑποτελέσματα-Προβλήματα
7 χρόνια μετά την έναρξη της λειτουργίας η BioRegional δημοσίευσε μία αναφορά με τα αποτελέσματα του έργου. Κάποιο από τους στόχους του προγράμματος επιτεύχθηκαν: οι κάτοικοι του BedZed καταναλώνουν 45% λιγότερο ρεύμα, 81% λιγότερη ενέργεια για θέρμανση, 50% νερό από το δίκτυο και παράγουν 66% λιγότερα σκουπίδια από τη γύρω περιοχή. Ο στόχος όμως ο μέσος κάτοικος να χρησιμοποιεί πόρους που αντιστοιχούν σε 1,7 πλανήτες από 3 που είναι αυτή τη στιγμή δεν επιτεύχθηκε (2,4 αυτή τη στιγμή). Ο κύριος λόγος είναι ότι κάποια συστήματα δεν ήταν αποδοτικά σε ένα έργο τόσο μικρού μεγέθους και σταμάτησε η λειτουργίας του (όπως το σύστημα βιολογικού καθαρισμού, η μονάδα συμπαραγωγής, η παραγωγή ηλεκτρικού μέσω φωτοβολταικών για να φορτίζονται ηλεκτρικά αυτοκίνητα) και κυρίως γιατί μεγάλο μέρος του αποτυπώματος προέρχεται από δραστηριότητες που συμβαίνουν εκτός τόπου κατοικίας (αεροπορικά ταξίδια, παραγωγή ηλεκτρικού με ορυκτά καύσιμα κλπ).
Συμπέρασμα
Αν ένα τόσο πολύπλευρο και πολυδιάστατο έργο φτάνει σε τόσο «μετριοπαθή» αποτελέσματα, φαίνεται πόσο μεγάλες αλλαγές πρέπει να κάνουμε στον καθημερινό τρόπο ζωής μας για να φτάσουμε ένα επίπεδο «αειφορίας». Από την άλλη το BedZed δείχνει ότι με προσεκτική μελέτη και οικονομίες κλίμακας που θα προκύψουν στο μέλλον, είναι εφικτό αυτό το αειφορικό επίπεδο να έχει «λογικές» υποχωρήσεις από το σημερινό υπερκαταναλωτικό τρόπο ζωής και δόμησης.
Tα περισσότερα στοιχεία είναι από τα πολύ ενδιαφέροντα φυλλάδια που πωλούνται στο κέντρο υποδοχής επισκεπτών του BedZed. Oι φώτο τραβήχτηκαν από εμένα.
Περισσότερα στο www.bioregional.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου