Πέμπτη 2 Ιουλίου 2009

Κουριτίμπα (μέρος 2)


Σύστημα συγκοινωνιών

Η Κουριτίμπα έγινε παγκόσμια γνωστή για το πρωτοποριακό σύστημα δημόσιων συγκοινωνιών της. Και μάλιστα βασισμένο στα λεωφορεία που στην Ευρώπη είναι στη χειρότερη ταυτισμένα με την ταλαιπωρία, στην καλύτερη προορίζονται για μικρές διαδρομές. Εκεί λοιπόν συνειδητοποίησαν ότι με ένα ποσό πολλές φορές μικρότερο (100 φορές σε σχέση με το μετρό και 20 σε σχέση με το τραμ) μπορούσαν να κατασκευάσουν ένα δίκτυο συγκοινωνιών αρκετά αποδοτικό. Εκμεταλλευόμενοι και τα χαμηλά ημερομίσθια που μειώνουν το υψηλό κόστος λειτουργίας ενός συστήματος που απαιτεί πολλούς εργαζόμενους όπως τα λεωφορεία, σε σχέση με το αυτοματοποιημένο μετρό, δημιούργησαν ένα πρωτοποριακό και πολύ αποδοτικό σύστημα.

Κεντρική ιδέα του συστήματος οι 5 μεγάλοι οδικοί άξονες. Σε αυτούς κινούνται το biarticulados, διαρθρωτά λεωφορεία ικανά να μεταφέρουν 270 επιβάτες. Τα λεωφορεία αυτά κινούνται σε λεωφοριολωρίδες και λεωφοριοδρομους κατά μηκος αυτών των αξόνων. Στις υπόλοιπες γραμμές κινούνται συμβατικά λεωφορεία.

Κατά μήκος των μεγάλων αξόνων σχεδιάστηκαν όμορφοι και λειτουργικοί κυλινδρικοί σταθμοί. Σε αυτούς ο επιβάτης πληρώνει πριν την είσοδο του στο λεωφορείο, προστατεύεται από τα καιρικά φαινόμενα και μπαίνει γρήγορα στο λεωφορεία χωρίς να ανεβεί σκαλιά. Αποτέλεσμα: η επιβίβαση και αποβίβαση γίνεται πολύ γρηγορότερη.


Το εισιτήριο είναι ενιαίο και σχετικά χαμηλό, ενώ οι ιδιωτικές εταιρίες που κάνουν τα δρομολόγια πληρώνονται με βάση το οχηματοχιλιόμετρο και όχι το επιβατοχιλιόμετρο (πριμοδοτώντας έτσι τα πιο απομακρισμένα δρομολόγια).

Αναπόσπαστο κομμάτι του συστήματος συγκοινωνιών είναι και η οργάνωση των χρήσεων γης. Εφαρμόστηκε το σύστημα “trinario”. Στο κέντρο ένας από τους 5 μεγάλους άξονες, με 2 λεωφοριολωρίδες στο κέντρο και εκατέρωθεν δρόμους τοπικής κυκλοφορίας. Σε απόσταση ενός τετραγώνου από τον κεντρικό άξονα, υπάρχουν μεγάλες οδικές αρτηρίες μονής κατεύθυνσης που οδηγούν προς και από το κέντρο. Στα οικοδομικά τετράγωνα που εφάπτονται των δρόμων του “trinario” υπάρχει μεγάλη πυκνότητα πληθυσμού, υπηρεσίες, εμπορικά κέντρα. Ο δήμος αγόρασε εκτάσεις δίπλα σε αυτούς τους άξονες και κατασκεύασε κατοικίες για 17000 φτωχές οικογένειες.

Άποψη της κεντρικής Κουριτίμπα από τον 24ο όροφο διαμερίσματος (διακρίνεται στο χαμηλά η διάρθρωση του οδικών αξόνων με λεωφοριολωρίδα στο κέντρο και τοπικές οδούς εκατέρωθεν)



Το σύστημα trinario σε τομή

Πηγή http://onlinepubs.trb.org/onlinepubs/tcrp/tcrp90v1_cs/Curitiba.pdf

Σήμερα αν και η Κουριτίμπα έχει ένα από τα υψηλοτέρα ποσοστά κατοχής ΙΧ στη Βραζιλία(γύρω στο 35%), τα 2/3 των μετακινήσεων γίνονται με δημόσια συγκοινωνία (σε σχέση με το 1/3 στην Αθήνα).

Xρήσεις γης – Χωροθέτηση

Η Κουριτίμπα προσπάθησε να οργανώσει τις χρήσεις γης, όχι μόνο για να τροφοδοτήσει το σύστημα συγκοινωνιών, αλλά και για οργανώσει με ένα «βιώσιμο» τρόπο τη λειτουργία της πόλης.

Η βιομηχανική περιοχή τοποθετήθηκε σε μια περιοχή 12 χιλιόμετρα από το κέντρο, με πυκνή σύνδεση με συγκοινωνία. Εκεί κτίστηκε μια νέα συνοικία με υποδομές, υπηρεσίες, σχολεία, κατοικίες και πάρκα σε μία έκταση που ανήκει εξ’ ολοκλήρου στο δήμο. Με γάλο μέρος των κατοικιών προορίζεται για φτωχές οικογένειες, ενώ οι βιομηχανίες πρέπει να πληρούν αυστηρά περιβαλλοντικά κριτήρια για να μπορούν να εγκατασταθούν.

Άρχισε μια προσπάθεια αναζωογόνησης του ιστορικού κέντρου με πεζοδρομήσεις, δυνατότητα μεταφοράς συντελεστή σε όσους ανακαινίζουν παλιά κτήρια κλπ.

Δημιουργήθηκαν πάρα πολλά πάρκα στην περιφέρεια της πόλης. Μέσα σε 20 χρόνια η αναλογία τετραγωνικών μέτρων πράσινου ανά κάτοικο εκτινάχτηκε από τα 0,5 στα 52, ένα από τα μεγαλύτερα νούμερα παγκοσμίως. Τα περισσότερα πάρκα έχουν και τεχνητές λίμνες που χρησιμοποιούνται για την αποστράγγιση των όμβριων της περιοχής, η οποία παλιότερα ήταν βάλτος. Δημιουργήθηκαν 150 χιλιόμετρα ποδηλατόδρομων καθώς και νέος βοτανικός κήπος σε μια παλιά χωματερή.

Θεσμοθετήθηκαν πρωτοποριακά προγράμματα για την αποκομιδή των σκουπιδιών. Καθώς οι στενοί δρόμοι των φαβέλας δεν επιτρέπουν να μπουν τα αποριμματοφόρα του δήμου, ο δήμος δίνει εισιτήρια λεωφορείων ή είδη πρώτων ανάγκης σε όσους κατοίκους «πωλούν» τα σκουπίδια τους. Αποτέλεσμα η σοβαρή βελτίωση των συνθηκών υγιεινής στις φαβέλες.

Κοινωνική πρόνοια

Η Κουριτίμπα είναι γνωστή για τα πρωτοποριακά προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας και διατήρησης της κοινωνικής συνοχής.

Ειδικά διαμορφωμένα παλιά λεωφορεία γυρνούν στις γειτονιές παρέχοντας μαθήματα τεχνικής εκπαίδευσης σε νέους. Εθελοντές δίνουν φαγητό και παρέχουν προσχολική εκπαίδευση σε παιδιά από τις φαβέλες.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 δημιουργήθηκε το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Περιβάλλοντος που παρέχει δωρέαν μαθήματα σχετικά με το περιβάλλον σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες (οδηγούς ταξί, δημοσιογράφους, δάσκαλους). φώτο Κ. Καταβούτας

συνεχίζεται...

1 σχόλιο: